Skip to main content

De lege stoel: Chris verloor zijn dochter Esmee

Geschreven door Annick van Werven op . Gepost in Blogs.

Het verlies van een kind is een hartverscheurende gebeurtenis die het leven van ouders voorgoed verandert. Toch gaat het leven door, zelfs wanneer je daar nog niet klaar voor bent. In ‘De lege stoel’ delen ouders openhartige verhalen over het verlies van hun kind. Lees hier ervaringsverhalen die gaan over de leegte die ontstaat door dit verlies. Na bijna een jaar ziek te zijn geweest overlijdt de 3-jarige Esmee, dochter van Chris de Ron. Het geloof helpt Chris nog altijd bij het missen van zijn dochter. “We hebben niet voor altijd afscheid genomen.”

Als Esmee twee jaar oud is, krijgt ze neuroblastoom-kinderkanker. “De primaire tumor zat in de bijnieren, met uitzaaiingen in haar botten en beenmerg.” Er kwam een behandeltraject op gang. Aan het einde van dat traject moet Esmee naar Amerika voor immuuntherapie. “Vlak voor vertrek werden er toen nieuwe tumoren ontdekt. Toen werd besloten om nog twee chemokuren te geven. Na de eerste van die twee is ze overleden aan een maagbloeding.” Esmee wordt drie jaar oud.

Én hij hoefde niet meer bang te zijn dat Esmee dood zou gaan, want dat was al gebeurd.

Het gezin van Chris bestaat naast Esmee uit drie andere kinderen. De oudste twee kinderen waren negen en zeven jaar oud toen Esmee overleed. Zij hebben deze periode bewust meegemaakt. “In de week nadat Esmee was overleden, bracht ik onze oudste zoon naar bed. Ik vroeg hoe hij het vond. Hij zei dat hij het eigenlijk wel prettig vond dat ze was overleden. Nu mocht hij weer thuis slapen, kon ik weer ’s avonds voorlezen en was de hond weer thuis. Én hij hoefde niet meer bang te zijn dat Esmee dood zou gaan, want dat was al gebeurd.”

Vrijwel meteen na het overlijden van zijn dochter gaat Chris weer aan het werk. “Ik werk bij Defensie. Zij gaven me alle ruimte om zelf te bepalen wat op dat moment kon en niet kon. Ondanks dat ben ik, misschien een beetje typisch als man, volledig op mijn werk gedoken. Dan had ik wat te doen.” Een paar maanden later gaat het gezin een weekendje weg. ’s Nachts valt Chris ineens op de grond in de hotelkamer. “Dat was voor mij wel een teken dat ik even een stapje terug moest doen.” Dat doet Chris tijdelijk, maar al snel gaat hij weer aan het werk.

Esmee is dan wel overleden, ze is niet weg

De dood van Esmee heeft een bepalende rol gespeeld in het leven van Chris. “In de periode net na haar overlijden heb ik geleerd dat je gezin op één staat. Ik ben wat selectiever geworden in de dingen die ik over heb voor bijvoorbeeld mijn werk.” Esmee is dan wel overleden, ze is niet weg. Het geloof speelt hierin voor Chris een belangrijke rol. “We zien elkaar nu even niet meer. Ik moet nog een paar jaar wachten, maar dan gaan we elkaar weer zien. We hebben niet voor altijd afscheid genomen.” Het geloof heeft Chris en zijn gezin ook geholpen in de periode dat Esmee ziek was en uiteindelijk overleed. “We zijn voor mijn gevoel door die periode heengedragen.”

Op 25 maart ‘viert’ het gezin de geboortedag van Esmee. “We zijn ’s ochtends ergens een gebakje gaan eten. Daarna zijn we samen naar het graf gegaan. ’s Avonds zijn we met het hele gezin uit eten geweest, zoals we ook doen bij de verjaardagen van de andere kinderen.” Ook in huis is ze aanwezig. “De tante van mijn vrouw heeft een mooi schilderij van Esmee gemaakt. Die staat bij ons in de hoek van de woonkamer. Ze is en blijft een onderdeel van ons leven.” Nu is het twaalf jaar na de dood van Esmee. Het gezinsleven is weer doorgegaan en het leven van Chris ook. Toch speelt zijn dochter nog altijd een rol in zijn leven: “Het verdriet wordt minder, maar het gemis blijft voor altijd.”

De Lege Stoel: Femke verloor haar dochter Jitta

Geschreven door Annick van Werven op . Gepost in Blogs.

Het verlies van een kind is een hartverscheurende gebeurtenis die het leven van ouders voorgoed verandert. Toch gaat het leven door, zelfs wanneer je daar nog niet klaar voor bent. In ‘De lege stoel’ delen ouders openhartige verhalen over het verlies van hun kind. Lees hier ervaringsverhalen die gaan over de leegte die ontstaat door dit verlies. Na 34 weken zwangerschap overlijdt Jitta, de aankomende dochter van Femke Straatsma, volledig onverwacht. Nu vijf jaar later, mist ze Jitta nog altijd. “Er zijn allemaal vragen over haar waar ik nooit antwoord op ga krijgen. En toch mis ik haar gewoon.”

Op het moment dat Femke zwanger raakt van Jitta, heeft ze al twee dochters. Haar kinderen zijn 2 en 4 jaar oud als Jitta overlijdt. “Met name de oudste keek heel erg uit naar de komst van haar zusje. Ze waren erbij toen we het nieuws te horen kregen en hebben de angst en paniek van dichtbij meegemaakt.” Vanaf het begin zijn Femke en haar man heel open over het overlijden van Jitta. “In overleg met school hebben we besloten wél te trakteren, een vurige wens van de grote zussen. Voorafgaand heb ik een berichtje gestuurd naar alle ouders. Dat maakte dat het meteen duidelijk was voor iedereen. Daardoor voelde ik me ook zelf vrijer om weer op dat schoolplein te gaan staan. Door zelf mijn hand uit te steken, werd het voor andere ouders makkelijker om naar ons toe te komen.”

Rouw én trauma

Zes weken na het overlijden van Jitta komt het gehele zin thuis te zitten door de coronacrisis. Het samenzijn is fijn, maar zorgt er ook voor dat Femke amper aan het verwerken van alle gebeurtenissen toe komt. Ze werkt hard om haar gezin en haar leven draaiende te houden. Ze begint een nieuwe baan en de kinderen mogen weer naar school. Op dat moment gebeurde er ook niets naars in de familie “Toen ging bij mij het lichtje uit en ben ik thuis komen te zitten.” Bij de psycholoog ontdekt Femke dat ze – naast het rouwproces – een trauma heeft opgelopen. “Ik had echt last van dingen. Ik kwam een keer de verloskundige tegen en stond te trillen op mijn benen. Toen ik in de bioscoop een filmpje van die verloskundige praktijk zag, raakte ik volledig in paniek.” Het verwerken hiervan vroeg iets wezenlijk anders dan alleen het omgaan met het verdriet van het verlies.

Femke begint aan een traject met EMDR-therapie. Ze zegt haar baan op en begint andere levenskeuzes te maken. “Ik ben mijn droom om juf te worden in het basisonderwijs achterna gegaan. Daarnaast bevalt Femke ook nog van een zoontje. “De zwangerschap ging helemaal goed. Ik zie ons als een gezin met vier kinderen. Mijn zoontje is geen vervanging, hij is gewoon Bauke.”

Onbeantwoorde vragen

Femke mist een dochter die ze nooit heeft zien opgroeien. “Ik heb haar gevoeld in mij, heb haar gezien, vastgehouden en over haar gedroomd. Ik hou van Jitta, maar ik weet niet hoe ze zou zijn geweest binnen ons gezin. Ik heb haar nooit in haar ogen kunnen kijken of de twinkels in haar ogen mogen zien. Allemaal vragen over haar waar ik nooit antwoord op ga krijgen. En toch mis ik haar gewoon. Dat ik al die dingen niet weet, maakt eigenlijk niks uit.” Jitta heeft een plekje in het gezin van Femke. Haar naam staat bovenop de kast. “Als we het over haar hebben, zie ik de meiden er vaak even naar kijken.” Jaarlijks ‘viert’ het gezin Jitta’s verjaardag. “Die dag mogen de kinderen namens Jitta bepalen wat we gaan eten. Vaak gaan we ook naar het ziekenhuis waar ze geboren is. Dan steken we een kaarsje voor haar aan en eten we een worstenbroodje. Het is geen treurige dag, maar het is gewoon de verjaardag van Jitta.”

Inmiddels is het vijf jaar geleden dat Jitta overleed en werd geboren. “Het wordt een steeds minder beladen onderwerp. Het blijft verdrietig, maar het intens rouwen neemt wel af.” De eerste jaren had Femke het zwaar in aanloop naar de geboortedag. “Ik beleefde alles opnieuw. Vanaf dat we het nieuws te horen kregen tot aan de crematie en de dagen erna. Maar ik merk dat het elk jaar weer veranderd. Het is bij me, maar minder intens.”

Voor Femke is praten over wat haar is overkomen erg belangrijk. “Door ons verhaal te vertellen, gaan anderen ook meer over zichzelf delen. Door jezelf uit te spreken, help je ook anderen te praten over moeilijke onderwerpen.” Het hele gezin heeft, ieder op zijn eigen manier, verdriet van het overlijden. “Ik ben trots dat mijn kinderen me hebben zien struikelen, maar ook weer op hebben zien krabbelen. Ze hebben al jong geleerd dat dit bij het leven hoort. Ik had het ze liever bespaard, maar ben wel dankbaar dat ik ze hierin heb voor mogen gaan.”

Geschreven door Cas Geleijnse

 

De lege stoel: Annick verloor haar dochter Fleur

Geschreven door Annick van Werven op . Gepost in Blogs.

Het verlies van een kind is een hartverscheurende gebeurtenis die het leven van ouders voorgoed verandert. Toch gaat het leven door, zelfs wanneer je daar nog niet klaar voor bent. In ‘De lege stoel’ delen ouders openhartige verhalen over het verlies van hun kind. Hoe beïnvloedt dit verlies hun relatie, gezin en leven? Ontdek hoe zij omgaan met het verdriet, de pijn, de leegte en de kracht vinden om verder te gaan. Annick van Werven verloor haar dochter Fleur toen ze zes jaar was. Ze herinnert zich de lege stoel tijdens de Eerste Kerstdag na Fleurs dood nog goed. “Ik weet nog dat ik het toen zo moeilijk kreeg, omdat je gewoon beseft dat ze er niet meer bij is.”

Met een grote glimlach vertelt Annick over haar dochter. “Fleur was een heel vrolijk en avontuurlijk meisje. Ze was heel amicaal naar mensen toe. Fleur was altijd wel even in voor een knuffeltje en ze zat ook altijd als laatste aan tafel, omdat ze maar bleef kletsen.” Annick haalt een leuke herinnering op aan de zomervakantie voorafgaand aan het overlijden van Fleur. “We zouden een meidendag doen met zijn tweeën. Dat ging toen niet door, want toen brak haar broer zijn kleine teen. We hebben die dag nog ingehaald. Ik heb nog een foto dat ze heel gek achter een karretje loopt in de IKEA.”

Dat vrolijke en onbezorgde leventje komt plotseling ten einde.

Op 17 september 2018 overlijdt Fleur aan de gevolgen van een ongeluk met een grasmaaier. Tijdens het spelen op een openbaar grasveldje gaat het helemaal mis en komt ze onder deze grasmaaier terecht. Een aantal dagen na dit ongeluk bezwijkt Fleur aan haar verwondingen; ze wordt slechts zes jaar oud. Het verdriet is enorm, ook meer dan zes jaar later. “ De eerste Kerst zonder Fleur Normaal gesproken is Kerst altijd een hele gezellige feestdag voor Annick en haar familie. “Eerste Kerstdag zijn we altijd met de familie samen en maakt iedereen wat te eten klaar. We doen spelletjes met elkaar en de jeugd zit boven.”

De eerste Kerst zonder haar dochter

Annick herinnert het zich nog als de dag van gisteren. Er was letterlijk een lege stoel aan tafel: de stoel van Fleur. Iedere keer als Annick ernaar kijkt, voelt ze de pijn van het gemis. “Ik weet nog dat ik het toen zo moeilijk kreeg, omdat je gewoon beseft dat ze er niet meer bij is.”
De tegenstelling met hoe de Kerst er normaal voor haar uitzag is enorm. “Fleur had dan altijd een hele mooie jurk aan en was heel veel aan het kletsen.” Ondanks de verscheurende pijn, wordt deze Eerste Kerstdag zonder Fleur toch gezellig. “We hebben een hele fijne dag gehad samen. Dat vind ik zo belangrijk. Met de familie bij elkaar zijn en het gezellig hebben, ondanks dat je mensen mist. De warmte van de familie ving mijn verdriet op.” Inmiddels heeft Annick een aantal keer Kerst meegemaakt sinds het verlies van Fleur. Het grote verdriet van die eerste keer is minder geworden, maar de pijn blijft.

Opzien tegen Kerst

Samenzijn met de hele familie kan erg confronterend zijn. Juist op die momenten valt het extra op dat er iemand ontbreekt. Ieder jaar weer ziet Annick op tegen de feestdagen. “Je bent toch bang dat het op die dag heel confronterend wordt. Kerst is echt een familieding en ik heb die eerste Kerst het gemis zo heftig gevoeld. Je ziet op tegen die pijn.” Opvallend genoeg is Kerst zelf een stuk minder vervelend dan de aanloop ernaartoe. “Het samenzijn op de dag zelf is heel fijn. Er wordt ook altijd over Fleur gepraat.” Annick en haar familie zorgen ervoor dat Fleur actief besproken wordt tijdens de Kerstdagen. “We hebben het niet over het gemis, maar meer over onze herinneringen aan Fleur. Er wordt gepraat alsof ze er ook nog gewoon bij is en dat is heel fijn.”

Het gevoel van de lege stoel is niet meer zo sterk als bij die eerste Kerst. Voor Annick werken de Kerstdagen met familie nu vooral helend, juist op de momenten dat ze Fleur het meeste mist. “Er zijn genoeg verdrietige momenten, maar er zijn ook de mooie momenten.” Ze is heel bewust bezig met het genieten van de Kerstdagen én met het herinneren van haar dochter.

“Ik wil niet alleen maar aan haar denken en me verdrietig voelen. Zo zou Fleur ook niet zijn. Met zijn allen verdrietig Kerst vieren doet haar geen eer aan.”

Geschreven door Cas Geleijnse

 

Veronique en Vincent verloren hun zoon Bobbie tijdens de zwangerschap

Geschreven door Marijke v/d Ende op . Gepost in Blogs.

Veronique van Norden (37) en Vincent Goudzwaard (37) zijn dolgelukkig als ze een positieve test in handen hebben. Tijdens de 19 weken echo blijkt er iets niet goed te zitten en niet veel later krijgen ze heel slecht nieuws. Ze besluiten de zwangerschap af te breken.
“Het was de moeilijkste keuze van ons leven, maar we waren het wel meteen eens”, vertellen Vincent en Veronique. 

VINCENT EN VERONIQUE

“Het was eigenlijk best een pittige zwangerschap. Ik was heel misselijk en ik vond alles wat erbij kwam kijken best wel spannend”, zo legt Veronique uit. De echo’s en testen zijn in de eerste weken goed. Maar bij de 19-weken echo verandert het beeld. De arts stuurt de ouders in spe door naar het ziekenhuis, want ze denkt iets verkeerds te zien aan het hartje van hun baby’tje. “Je wereld stort bijna in, terwijl je nog niks zeker weet”, blikt Veronique terug. Ze bellen hun ouders in de auto terug naar huis. “Je hoopt dat ze het niet goed heeft gezien”.

Als ze de kamer uitlopen zegt een assistente “sterkte” tegen het koppel.

Niet lang daarna krijgen ze een uitgebreide echo in het ziekenhuis bij de kindercardioloog. Er zijn vier artsen bij het onderzoek aanwezig. De doktoren laten hen achter, om wat ze gezien hebben te bespreken. “Ik dacht dat het geen goed nieuws betekende”, aldus Vincent. En zijn gevoel blijkt te kloppen. Als ze de kamer uitlopen zegt een assistente “sterkte” tegen het koppel. Een van de artsen vertelt hun even later het slechte nieuws. “Ze zagen verschillende hartafwijkingen, maar we werden met de boodschap naar huis gestuurd dat het door groei nog kon veranderen.” Ze moeten na een tergend lange week wachten weer terug naar het ziekenhuis komen.

ZWANGERSCHAP AFBREKEN

Tijdens deze afspraak wordt hun grootste nachtmerrie werkelijkheid. Veronique vertelt: “Ze zagen bijna geen kans op overleven.” Het ziekenhuis informeert alleen, het is aan de ouders om een keuze te maken. Ze krijgen vier dagen bedenktijd. “Het was verschrikkelijk. Dan zit je in de auto terug en kun je niks zeggen”, zo vertelt Veronique.

“Deze keuze was de allermoeilijkste in ons leven, maar we waren het er samen over eens dat afbreken het beste zou zijn voor onze zoon”, vertelt Vincent. “Omdat het ziekenhuis zo duidelijk was”, vult zijn vrouw aan. Een paar dagen voordat Veronique gaat bevallen, moet ze een pil nemen om de afbreking in gang te zetten. “Dat voelde heel belachelijk om te doen.” De nacht voor de bevalling voelt Vincent zijn zoon voor het eerst schoppen. “Dat vond ik heel mooi, en fijn dat ik hem heb kunnen voelen.”

BOBBIE GOUDZWAARD

Tijdens de bevalling voelt Veronique zich ondanks het verdriet en de pijn ongelofelijk krachtig. Als de verloskundige zegt dat hun zoon er bijna is, valt er een soort rust over haar heen. “Toen werd ik zo sterk en was ik zo blij.” Bobbie Goudzwaard komt ter wereld op 11 juni 2021.

”Ik realiseerde me toen wat ik verloren had.”

Voor Vincent slaat de bom opeens in op dat moment. “Het was tot op dat punt redelijk abstract nog. Op het moment dat Bobbie’s lichaampje naar buiten kwam, was Veronique heel sterk. Maar bij mij sloegen de emoties toe. Ik realiseerde me toen wat ik verloren had.” Veronique zit juist op een roze wolk. Bobbie wordt op haar borst gelegd en ze videobelt haar moeder. Die schrok wel een beetje, vertelt ze later. “Ik was helemaal niet bezig met dat ik een dood kindje op mijn borst had liggen. Ik was vooral heel erg trots en blij.”

Ze kiezen ervoor om Bobbie mee te nemen naar huis en hem in een waterbak te leggen. “Ik weet nog dat ik midden in de nacht het water ging verversen en naar Vincent riep: ik ga hem verschonen”. Familieleden en vrienden komen langs, maar het voelt als kraambezoek, niet als afscheid nemen, voor de kersverse moeder. “Ik dacht je moet gefeliciteerd zeggen en niet gecondoleerd.”

ROUW

Na de crematie begint de rouw pas echt voor het ouderkoppel. “Ik had heel erg het gevoel dat ik de controle moest houden. En ik dacht: we gaan snel weer zwanger raken”, vertelt Veronique. “We hadden een nieuw huis gekocht vanwege de gezinsuitbreiding. Nu zitten we met z’n tweeën in een huis voor drie en liggen er allemaal babyspullen klaar in een lege babykamer,” voegt Vincent toe.

In de daaropvolgende november is Veronique weer zwanger, op kerst vertellen ze het hun familie. Op derde kerstdag krijgt ze een miskraam. “Dat was een klap.” Haar man vult aan: “Dat hadden we echt onderschat.” Het stel krijgt daarna nog drie miskramen te verduren.

“We praten wel erover, want dit is ons verhaal en wij moeten hiervoor strijden.”

Vincent merkt dat hij en zijn vrouw er anders mee omgaan. “Voor Veronique staat het altijd aan. Voor mij kan het ook uitstaan, door afleiding zoals sport of hobby’s bijvoorbeeld.” Het stel is nu twee jaar bezig met hun kinderwens. En die is er na de miskramen en het verlies van Bobbie nog steeds. Daarom vinden ze het ook lastig om te zien dat “de baby’s als paddestoelen uit de grond schieten” in hun omgeving. Toch proberen ze niet te veel te vergelijken, hoe lastig dat ook is. “We praten wel erover, want dit is ons verhaal en wij moeten hiervoor strijden.”

 

Dit artikel is met goedkeuring overgenomen en op 5 januari 2023 gepubliceerd op Linda.nl

Kirsten en Mark namen afscheid van hun zoons Jack en Thijs. ‘Vergeet ze alsjeblieft niet!’

Geschreven door Marijke v/d Ende op . Gepost in Blogs.

Kirsten werd met een ambulance naar het LUMC in Leiden gebracht. De kans dat de tweeling in haar buik te vroeg zou worden geboren, was aanzienlijk. Ze kreeg weeremmers en medicatie voor de longrijping van de twee jongens, maar met 25 weken en 4 dagen begon de bevalling al…

Kirsten: ‘Toen de gynaecoloog mijn kamer binnenkwam, zei ik in paniek: ‘Ik wil u helemaal niet zien.’ Op de avond dat ik het ziekenhuis binnen werd gebracht, had hij namelijk gezegd: ‘Als je mij binnen ziet komen, is het niet goed.’ Toch moest hij kijken hoe het ervoor stond en niet veel later zei hij: ‘Je gaat bevallen.’ Ik belde Mark dat hij nú moest komen.

‘Ik mocht Jack een kusje geven’

Mark is op dat moment en in Den Haag. Hij scheurt naar Leiden en is net op tijd om zijn zoons Jack en Thijs geboren te zien worden. Ze zijn heel klein en rood en huilen niet.

‘Jack kwam eerst en ik mocht hem een kusje geven,’ vertelt Kirsten. ‘Vervolgens brachten ze hem naar de opvangkamer en van daar naar de Neonatale Intensive Care Unit (NICU).’

´Ze zijn heel klein en rood en huilen niet.´

Niet veel later komt ook Thijs ter wereld. Kirsten en Mark eten twee happen van een beschuit met blauwwitte muisje en ondertussen worden hun twee jongens aan allerlei apparatuur gelegd.

Onwerkelijk

Terwijl Mark bij Jack en Thijs is, gaat Kirsten douchen. ‘Mijn lichaam voelde niet alsof ik zojuist van een tweeling was bevallen. Binnen een half uur stond ik met een mondkapje op te kijken naar mijn twee kindjes die in hun glazen huisje lagen met allemaal snoertjes. Overal hoorde ik piepjes. Het was zo onwerkelijk. Eigenlijk is het nog steeds onwerkelijk. Soms denk ik: is dit ons verhaal?’

Thijs krijgt in de eerste dagen tot twee keer toe een hersenbloeding. Mark en Kirsten zien hun zoontje steeds met zijn handje naar zijn hoofd grijpen. ‘Dat deed ons heel veel pijn,’ vertelt Mark. ‘Met de artsen besloten we dat we de behandeling zouden stoppen. Door de bloeding zou er geen toekomst voor hem zijn.’ Thijs overlijdt op Eerste Kerstdag
2020.

Afscheid

Kirsten en Mark nodigen familieleden uit om afscheid te nemen van Thijs. ‘Hij lag in de buurt op een mooie plek, maar niet thuis,’ zegt Kirsten. ‘Ik kon het niet aan om hem thuis te halen. Ik wist dat ik dat nooit meer van mijn netvlies zou krijgen. Dat is niet hoe ik het me had voorgesteld hoe de jongens thuis zouden komen.’

Door corona is er maar plek voor maximaal vijftig mensen op de uitvaart. Er is dan ook alleen maar familie aanwezig. Er worden mooie woorden gezegd en er is muziek. Maar de knop moet snel weer om.

Tunnelvisie

‘We legden al onze hoop nu op Jack,’ zegt Mark. ‘Het medisch personeel deed er echt alles aan, maar zijn longetjes waren niet rijp genoeg. Het was fijn dat we overal bij werden betrokken en we mochten helpen bij het verzorgen. Het was bizar: het ene uur leek alles rustig en het volgende uur had hij 100% zuurstof nodig.’ Kirsten vertelt: ‘Je zit de hele dag te kijken naar die monitoren en naar die piepjes te luisteren.’

‘We legden al onze hoop nu op Jack,’

Op 22 januari leggen de artsen uit dat Jack zelf aangeeft dat het niet meer gaat. ‘Dit deel vind ik het moeilijkst om te vertellen,’ zegt Mark in tranen. ‘Het is de vreselijkste beslissing die je in je leven kunt nemen. En dat twee keer. Dat heeft me het meest pijn gedaan.’

Mark: ‘Ergens kwam het ook onverwachts, ondanks de zware gesprekken met artsen. We zaten in een tunnelvisie. We wilden dat het goed zou komen, dus we hadden oogkleppen op. Het is daarom goed dat de artsen er zijn om het belang van het kind mee te wegen. Het ging gewoon niet meer.’ Jack overlijdt die avond.

‘Je kunt niets meer’

Kirsten en Mark worden de volgende morgen wakker. Het leven lijkt doelloos. Waarom zouden ze hun bed uit komen? Maar dan komen ze toch overeind. Er moet een afscheid voor Jack worden geregeld.

‘In principe ga je dan opnieuw het hele riedeltje van Thijs af, maar nu voor Jack,’ zegt Mark. ‘De dag na zijn uitvaart, ben je klaar. Je kunt helemaal niets meer. De eerste dagen merkte ik dat ik zelfs een beetje opgelucht was. Het waren de vijf meest stressvolle weken uit mijn leven en die waren nu voorbij. Maar ik had met liefde nog maandenlang doorgevochten.’

Steun

De familie is een grote steun. Ze koken maaltijden, helpen in het huishouden en halen boodschappen. Mark en Kirsten houden de familie steeds op de hoogte van wat er speelt, al geven ze wel een wat te rooskleurig beeld van de situatie. ‘We gaven onze omgeving het idee dat het best goed ging, hoewel het eigenlijk al die tijd kritiek is geweest. Maar dat wil je zelf niet zien, dus vertel je dat ook niet. Voor je gevoel sta je er alleen voor. We hielden de steun ook een beetje af.’

Mark: ‘Ik had er geen behoefte aan dat ons huis de hele dag vol zat met mensen. We hadden ook rust nodig. Dat is heel dubbel. Je wilt wel hulp, maar je wilt ook samen zijn. Je voelt je bezwaard om hulp af te wijzen. Dat ebt dan weg en dan moet je er later zelf om gaan vragen, maar daar voel je je dan ook weer bezwaard over. Wat steun en hulp betreft was het eigenlijk in het begin teveel en daarna weer te weinig.

´Ik wist zelf niet eens meer goed wie ik was en wat ik wilde en waar ik behoefte aan had.´

Kirsten: ‘Het is lastig om steun te accepteren. Ik wist zelf niet eens meer goed wie ik was en wat ik wilde en waar ik behoefte aan had. Vooral na het afscheid van Jack hadden we steun nodig.’

‘Soms vind je elkaar niet’

In de eerste weken na het overlijden van de jongens rouwen Mark en Kirsten veel samen. Kirsten: ‘Toen Mark weer aan het werk ging, zat ik ineens alleen thuis. De bubbel scheurde open en ik vond dat moeilijk. Het voelde alsof hij niet bij mij wilde zijn. Ik dacht: misschien vindt hij het niet fijn om thuis te zijn.’

Mark: ‘We hebben best wel momenten gehad dat we elkaar niet vonden, maar toch wilden we vechten voor elkaar.’

Samen gaan ze eens per maand naar een rouwtherapeut. Mark: ‘Het is een fijn persoon en het feit dat ze zelf ook een kindje heeft verloren, maakt dat ze zich in kan leven. Ik denk niet dat iemand die zoiets nooit heeft meegemaakt dat echt kan.’

Niet vergeten

Op 6 februari van dit jaar wordt Fleur geboren. Het is uiteraard een hele spannend zwangerschap. Kirsten: ‘Natuurlijk weet je dat de kans groot is dat het goed gaat, maar ik had veel controles nodig om bevestigd te krijgen dat het goed ging met de baby in mijn buik. Toen ze geboren werd, legden ze haar op mijn borst. Daar had ik mijn hele zwangerschap zo naar uitgekeken.’

‘Naast het geluk om Fleur, komt ook het gemis weer harder aan,’ zegt Kirsten. ‘Ik ben erg op mijn hoede. Gaat het wel goed met haar? Ligt ze niet verkeerd in bed zodat ze kan stikken? Dat is echt een gevecht voor mij en dat spreek ik niet zo snel uit naar anderen. In mijn hoofd hoor ik mensen denken: je hebt een gezonde dochter, zeur niet zo.’

´Ik vind het fijn om over Jack en Thijs te praten, hun namen te noemen´

Kirsten: ‘Je voelt je best snel alleen in je verdriet. Mensen vragen niet zo snel naar de jongens, maar ik praat juist heel erg graag over ze. Ik vind het fijn om over Jack en Thijs te praten, hun namen te noemen, en als het me teveel wordt dan zeg ik dat wel. Dat is wat ik mensen wel wil meegeven: vraag ernaar!’

 

 

Leon verloor zijn dochtertje Hannah: ´Ze hoort bij ons´

Geschreven door Marijke v/d Ende op . Gepost in Blogs.

Leon Plaggenmarsch kreeg te horen dat het baby’tje waar zijn vrouw en hij zo
naar verlangden leed aan trisomie 18, het Edwardsyndroom. Volgens de artsen
was dat niet met het leven verenigbaar. De tijd stond stil en de grond zakte onder
zijn voeten weg.

Leon zou na de geboorte van zijn zoontje Abel opnieuw vader worden. Zijn vrouw
Margreet en hij waren in blijde verwachting van een kindje. Bij de twintigwekenecho
vertelde de verloskundige dat het er niet goed uitzag en een chromosoomafwijking
vermoedde. Ze stuurde hen door naar een specialist.

Hannah

‘Met angst in ons hart en een hoofd vol vragen stapten we op de fiets naar huis,’ vertelt
Leon. ‘Het voelde vreemd. Ik besefte dat we hier op de fiets zaten en net slecht nieuws
hadden gekregen, maar de wereld om ons heen draaide gewoon door.’
Leon en Margreet gaven het meisje de naam Hannah. Er volgden weken van controles en
onderzoeken. Hannah zou in de buik komen te overlijden of ze zou levend worden
geboren. De artsen wisten niet of Hannah het zou redden tot de dag van de geboorte.
‘We moesten ons op beide scenario’s voorbereiden. Ook moesten we nadenken wat we
zouden doen als Hannah levend zou worden geboren, maar niet zelfstandig kon ademen.
Gingen we dan levensverlengende stappen zetten of alleen palliatieve zorg verlenen?
Het waren onmogelijke keuzes, maar we moesten ze wel maken.’

‘Jullie kindje is overleden’

Rond week 37 voelt Margreet een rare beweging in haar buik. Daarna lijkt er geen leven
meer te zijn. Bij de controle bevestigt de arts haar gevoel en zegt: ‘Je voelde geen leven
meer en er is ook geen leven meer.’

‘Toen ze haar ogen opendeed, was ze in de hemel’

Leon: ‘Hannah heeft niet hoeven lijden en is overleden op het meest veilige en warmste
plekje. Toen ze haar ogen opendeed, was ze in de hemel.’
Als Hannah op 27 juni 2014 wordt geboren, zien de ouders aan haar kleine lijfje dat ze
het hier op aarde heel zwaar zou hebben gehad. Ze is klein, kwetsbaar, geliefd en
gewenst, maar het is ook duidelijk: ze is hier niet meer.’

‘Ze was zo kwetsbaar’

Leon en Margreet nemen Hannah mee naar huis. Leon: ‘Toen we terugkwamen uit het
ziekenhuis stond er een grote begrafenisauto bij ons huis te wachten om ons te helpen

om Hannah mooi in haar wiegje te leggen. We nodigden familie uit om langs te komen.
We zijn ook trotse ouders en we willen graag woorden geven aan ons verdriet.’
Hannah kan niet lang thuisblijven, dus besluiten ze het mandje te sluiten. ‘Dat was een
van de meest heftige momenten. Je weet dat het moet of beter is, maar je wilt het
helemaal niet. Het sluiten van het mandje is zo definitief. Achteraf denk ik wel eens:
hadden we haar maar meer vastgehouden en geknuffeld. Maar ze was zo kwetsbaar.’

‘Ik stond letterlijk in de grond’

De afscheidsdienst en de begrafenis zijn verdrietig, maar ook mooi en waardevol.
Margreet en Leon dragen Hannah zelf de kerk binnen. Er zijn veel mensen die het
verdriet met hen delen. Ze hebben de afgelopen tijd erg meegeleefd omdat Margreet en
Leon geregeld updates verstuurden om te vertellen wat er gebeurde en hoe het met hen
ging.

‘Wat me altijd bij zal blijven is dat ik Hannah zelf heb begraven. Ik stapte het graf in en
stond letterlijk in de grond en zette haar mandje neer. Daar staan, de geluiden te horen
en de geur van de aarde te ruiken… dat vergeet ik nooit meer. Het is een verdrietig
moment, maar ook wel een mooi en waardevol moment. Dit mag ik voor mijn dochter
doen, haar lichaam waardig begraven.

‘Ik stapte het graf in en stond letterlijk in de grond’

Mijn rol als vader zou ik pas echt gaan oppakken bij de geboorte. Maar toen Hannah
werd geboren, kon ik niet voor haar zorgen zoals ik dat had willen doen als haar vader.
Ik kon wel voor Margreet zorgen, maar er was geen meisje dat verzorgd hoefde te
worden, geen slapeloze nachten, geen flesjes, geen aangifte van geboorte, enzovoort.
Maar wat ik voor Hannah mocht en kon doen, heb ik met liefde gedaan.’

Voor bij het grafje hebben Leon en Margreet een gedenkteken ontworpen. Een glasplaat
met een vlinder en drie bloemetjes en de tekst: ‘Geboren in de hemel. Tot ziens’.
‘Het verlies van Hannah was erg verdrietig, maar in dat proces hebben we ook mooie en
waardevolle momenten meegemaakt. Je zit in een trein die maar doordendert. Je kunt
niet uitstappen en je weet zelfs niet wat het eindstation is, maar als je die rit dan toch
moet maken, kom je soms ook langs mooie plekken waar je toch goed op terug kunt
kijken.’

Vinden en laten vinden

‘Margreet en ik hebben heel veel samen gedaan en doorleefd, ook al is er verschil in onze
beleving. Ik kan me goed voorstellen dat je als echtpaar uit elkaar groeit in je rouw. We
hebben dit vanaf het begin naar elkaar uitgesproken: ‘Ik ga dit met jou aan.’ Maar dan
nog moet je je ook echt wel laten vinden, anders kan die ander je ook niet helpen. Door
dat naar elkaar te benoemen, zijn we dicht bij elkaar gebleven.’

‘Ik ga dit met jou aan.’

‘We hadden familie en vrienden om ons heen. In die zin heb ik niet het idee dat ik iets
heb gemist. Wel zou ik achteraf wat meer met lotgenoten willen praten. Praktisch: hoe
doe je dit of dat? Maar ook: hoe was het en waar liep je tegenaan? Daarom denk ik dat
Stichting Rouwkost en het maatjesproject dat is opgezet heel belangrijk kan zijn om zo’n
verlies te kunnen dragen.’

Kijk vriendelijk naar jezelf

‘Ik heb ervaren dat het best een opgave is om alle keuzes te maken die op je afkomen. Als
ik terugkijk is veel gegaan zoals we het voor ons hadden gezien. Uiteraard niet alles.
Daarop kan ik dan wel terugkijken dat we de keuzes met ons hart hebben gemaakt en
dat het goed was. Ik wil andere mensen ook aanmoedigen: achteraf zou je het nu
wellicht anders hebben gedaan, maar reken jezelf daar niet op af. Probeer een beetje
vriendelijk naar jezelf te kijken.’

Hannahdag

Hannah heeft een belangrijke plek in het gezin. Leon en Margreet kregen na Hannah nog
twee kinderen: Timo en Evan. Zij hebben Hannah niet gekend en de oudste, Abel, was
nog te jong om het allemaal heel bewust mee te maken, al heeft het natuurlijk op hem
ook impact gehad. Speciaal voor hem hebben we een boekje gemaakt met foto’s en
verhaaltjes over die tijd. Hij leest het boekje wel vaker. Soms komen de tranen. We zien
hierin een lieve betrokken grote broer. Ook Hannahs jongere broertjes pakken het wel
eens en dan praten we er over.

‘Ze is niet bij ons, maar ze hoort wel bij ons’

‘Op haar geboortedag vieren we Hannahdag en gaan we iets leuks ondernemen en uit
eten. Soms met het gezin, soms met onze ouders,’ zegt Leon. ‘We maken er een fijne dag
van. Ze is niet bij ons, maar ze hoort wel bij ons. Dat vind ik een mooie gedachte.’

 

 

Na bijna 38 weken stopte Jades hartje met kloppen. ‘Botte, afschuwelijke pech’

Geschreven door Marijke v/d Ende op . Gepost in Blogs.

‘Liever had ik dit verhaal niet verteld,’ zegt Paula Ruigrok uit Breezand. Met haar man Niek raakt ze in 2020 voor het eerst in verwachting. Creatief als ze allebei zijn, maken ze een mooi kamertje voor de kleine Jade. Paula is ruim 37 weken zwanger en alles is klaar voor hun meisje.

‘De zwangerschap verliep zorgeloos,’ vertelt Paula. ‘De twintigwekenecho was prima. Omdat we middenin de coronapandemie zaten, duurde het tot de zesendertigste week dat ik weer kon komen voor controle. Het zag er nog steeds prima uit. Jade was wel wat klein, maar ik ben zelf klein, dus de verloskundige had al eens gezegd: ‘Jij zult vast geen grote baby’s maken.’ Er was geen reden tot zorg.’

Minder beweging

Een dag later belde de verloskundige. Ze had het nog even besproken en voor de zekerheid wilden ze Jade toch even controleren. In het ziekenhuis werd alles nog eens gemeten. Alles was goed en Paula mocht over een week terugkomen.

De dag voordat ze opnieuw naar het ziekenhuis zou gaan, voelt Paula wat minder beweging dan anders, maar ze had begrepen dat dat vaker gebeurde als de bevalling aanstaande was.

‘Ik wil dat je nu je man belt’

Op 2 juni 2021 zette de klinisch verloskundige het echoapparaat op Paula’s buik. Het hoofdje zag er prima uit, maar toen ze naar het buikje van de baby keek, haalde ze het apparaat eraf en vroeg: ‘Paula, ben je hier alleen gekomen? Ik wil dat je nu je man belt.’

Paula: ‘Ik belde Niek en zei: ‘Je moet nu meteen komen.’ Ik hing weer op en pas toen vroeg ik: ‘Maar, is het niet goed dan?’ ‘Nee, het hartje klopt niet meer, je kindje is overleden.’ Ondertussen rende Niek naar boven met het idee dat ik werd ingeleid en dat we een kindje zouden gaan krijgen. Toen hij binnenkwam, vertelde ik hem dat Jade was overleden. Daarna was ik in shock. Ik kon niks meer zeggen en ik kon ook niet huilen.’

‘Ik kon niks meer zeggen en ik kon ook niet huilen.’

Levensgevaarlijk

Niek: ‘Toen ik zag dat Jades hartje niet meer klopte, stortte mijn wereld in. Huilen lukte niet. Het drong niet echt door. We kregen even de ruimte samen, maar al snel werd het wat zakelijk. Eigenlijk willen ze je dan zo snel mogelijk de deur uit hebben, zo voelde het. Het was levensgevaarlijk dat ik met Paula in de auto ben gestapt.’

Niek en Paula rijden naar Nieks ouders die al met pensioen zijn. Daar stappen ze in een wereld waar niemand in wil terechtkomen. ‘Je moet meteen van alles gaan regelen en een begrafenisondernemer bellen, maar je wilt het liefst onder de dekens kruipen en er nooit meer onder vandaan komen,’ vertelt Niek.

‘Trots en blij’

Een paar dagen later wordt de bevalling ingeleid. De klinisch verloskundige had gezegd: ‘Het klinkt misschien raar, maar het wordt ook een hele mooie ervaring dat je mag gaan bevallen.’ Paula: ‘Ik dacht echt: waar heb jij het in vredesnaam over. Ik was ook wel een beetje boos. Waarom zeg je dat? Mijn kind is dood. Hoe kan mijn bevalling nog iets moois zijn?

Toch had ze gelijk. Toen Jade werd geboren, durfde ik niet te kijken. Niek wel. Hij vertelde hoe ze eruit zag en daarna wilde ik haar ook wel zien. We hebben samen gekeken hoe mooi ze was. We waren vol trots en ook blij.

Het is nooit bekend geworden waar Jade aan is overleden. Paula’s placenta is onderzocht, er zijn röntgenfoto’s genomen, maar er is geen oorzaak gevonden. Het was een kans van 1 op tien miljoen: botte, afschuwelijke pech.

‘Ik wilde haar wel aan iedereen laten zien.’

Spijt

Paula en Niek zijn nauwelijks in staat om de dingen te regelen die gedaan moeten worden. Hun familie neemt veel dingen uit handen. Dat is fijn, maar daardoor gaan er soms ook dingen aan hen voorbij. Achteraf hebben ze wel spijt dat het zo is gegaan. Dat hadden ze graag anders gewild, maar ze beseffen ook dat ze op dat moment niet in staat waren om dat allemaal zelf te regelen.

Niek: ‘De begrafenisondernemer had weinig of geen ervaring met uitvaarten voor baby’s. Er werd nadruk gelegd op afscheid nemen, terwijl wij juist bezig waren met het verwelkomen van ons kindje. We waren trots en wilden haar laten zien. We hadden achteraf liever een speciale babyuitvaart willen hebben. Er zijn daar zoveel mogelijkheden voor en dan zouden we ook meer mooie herinneringen hebben. Dat hebben we achteraf gemist, maar ja, we hadden daar nooit over nagedacht.’

De ceremonie wordt gehouden in de buitentuin van het crematorium. ‘Dat was mooi,’ vertelt Paula. ‘Er waren ballonnen, roze tompouces, mooie liedjes en we hebben wat gezegd. In huis hebben we een mooi hoekje voor Jade. Er staan roze rozen en er brandt een kaarsje. Ze hoort bij ons en ze is zichtbaar deel van ons gezin.’

Schuldgevoel

Niek en Paula merken dat ze zich soms schuldig voelen over wat er allemaal is gebeurd. Niek: ‘Als je hoort dat er geen doodsoorzaak is gevonden, gaat er wel door je hoofd: hadden we Jade maar na 37 weken laten halen. Ik snap wel dat dat niet realistisch is, maar toch.’

Paula: ‘Waarom heb ik niet gemerkt dat Jade overleed in mijn eigen buik?

Naar het strand

Niek en Paula trekken veel met elkaar op in de tijd na het overlijden van Jade. Vaak gaan ze naar het strand. Niek legt uit: ‘De ruimte in je hoofd en je huis is heel klein, dus als we het even niet meer wisten… hop, naar het strand. Daar hadden we letterlijk de ruimte. We hebben veel gepraat en daardoor bleven we op één lijn. Soms moesten we even weer een stapje terug doen om weer bij elkaar te komen. Ik was al snel weer aan het werk en naar de sportschool, maar dat ging iets te snel, dus ben ik wat minder gaan werken om weer meer tijd bij Paula te zijn.’

Pappa’s rouwen ook

Niek: ‘Ergens dacht ik: ik sta hier helemaal alleen in. Maar toen kwam ik in contact met iemand die iets soortgelijks had meegemaakt. Toen bleek dat ik helemaal niet gek was. Dat het helemaal niet raar is als ik thuiskom en op de bank plof bij Paula en we allebei liggen te huilen. Ik bekeek de documentaire ‘Pappa’s rouwen ook’ en zag die mannen met elkaar praten over hun verlies. Daardoor kon ik mijn verhaal ernaast leggen en woorden geven aan mijn gevoelens.’

‘Ergens dacht ik: ik sta hier helemaal alleen in.’

Paula: ‘Drie maanden na het overlijden van Jade raakten we in verwachting van Noud en nadat hij was geboren, was ik even niet in staat om voor verse roze rozen te zorgen voor het plekje van Jade. Daar voelde ik me dan weer schuldig over. Nu Noud er was, ervaarde ik minder ruimte voor het stilstaan bij Jade. Dat vond ik wel heftig. Ik las later dat schuldgevoel voortkomt uit liefde. Dat helpt me om mezelf beter te begrijpen. Ik weet dat ik het verlies van Jade mezelf niet kan aanrekenen, maar het is wel pijnlijk.’

 

 

 

 

 

 

 

Jerreth en Griteke verloren hun dochter Ise: ‘Onze wereld brak.’

Geschreven door Bjorn Visser op . Gepost in Blogs.

In de zomer van 2020 verwachtten Jerreth en Griteke Oosting hun derde kindje. Na Joël en Sare zagen ze enorm uit naar Ise. Sare was zo trots op het zusje dat ze zou gaan krijgen, dat ze de hele dag kusjes op mamma’s buik gaf. Met zijn viertjes gingen ze naar de twintigwekenecho waar ze zouden horen of het een jongen of een meisje zou worden. Toen bleek dat het een meisje was, sprong de driejarige Sare een gat in de lucht. Maar het kindje was wel wat aan de kleine kant, zei de echoscopist.

Helse weken

Die avond sloeg de vreugde om in onzekerheid. Griteke: ‘Wat nu als de baby té klein was? Ik voelde het kindje ook erg weinig bewegen, alsof er nauwelijks leven in zat. Ineens voelde ons intense geluk heel kwetsbaar.’

De volgende ochtend belde de echoscopist. Zij had ook wat vraagtekens en verwees Griteke voor de zekerheid naar het MCL in hun woonplaats Leeuwarden, waar ze pas een week later terecht konden.

‘Dat wachten was hels. Niet te doen,’ vertelt Jerreth. ‘We hadden twee kindjes, dus we werden geleefd, maar ondertussen… we balanceerden tussen hoop en vrees. Ik probeerde hoop te houden, ook voor Griteke, maar dat werd steeds moeilijker. We waren angstig en in paniek. Slapen ging ook niet echt. Wat doe je dan? Je zoekt naar houvast, dus je gaat Googelen. Dat moet je dus echt niet doen!’

Je zoekt naar houvast, dus je gaat Googelen. Dat moet je dus echt niet doen!’

‘Ik krijg haar wel om’

Griteke en Jerreth krijgen in die week per post een afspraakwijziging. De afspraak wordt naar een later tijdstip verzet en zal door een andere gynaecoloog worden uitgevoerd, in plaats van hun eigen, vertrouwde arts.

Griteke: ‘Ik belde de assistente om uitleg. Ze moest het even navragen. Kennelijk dacht ze de telefoon op ‘mute’ te hebben gezet, maar ik kon prima horen wat er werd gezegd: ‘Weet jij hoe dit zit? Nee? Nou ja, laat de afspraak maar staan, hoor, ik krijg haar wel om.’ Ik ben er maar in meegegaan, maar het voelt wel raar als er zo met je wordt gespeeld.’

Geen leven meer

In Leeuwarden blijkt dat het met Ise inderdaad niet goed is. Griteke en Jerreth worden doorverwezen naar het UMCG in Groningen. Daar moet een vruchtwaterpunctie uitwijzen wat er precies met Ise aan de hand is. Opnieuw moeten ze een week wachten. Griteke is dan 23 weken zwanger.

Griteke: ‘Ik vond het erg moeilijk om het gezin draaiende te houden, terwijl mijn hoofd vol zat met angst en onzekerheid. Ik weet nog dat ik op een avond op de bank zat en ik een soort spanning door mijn buik voelde gaan. De dagen erna voelde ik helemaal geen leven meer.’

In Groningen blijkt dat er inderdaad geen hartslag meer is. ‘Onze wereld brak,’ vertelt Griteke. ‘We hebben zo intens gehuild. Maar daarna gingen onze gedachten al snel uit naar onze twee kindjes. Hoe moesten we ze dit gaan vertellen en hoe moesten we er voor ze zijn nu we zelf zoveel verdriet hadden?’

Twee dagen later bevalt Griteke van Ise. ‘Ze was zo mooi, had hetzelfde mondje als Joël, echt alles erop en eraan. We waren op slag verliefd. We voelden ons trotse ouders en tegelijk was er diep verdriet dat we haar niet zouden zien opgroeien.’

Afscheidszorg

Jerreth: ‘Wij hadden geen idee wat er nu allemaal op ons af zou komen. Er moest van alles worden geregeld, keuzes gemaakt en hoe doe je dat samen met je kleine kindjes? Je wilt het zo graag goed doen, maar je weet niks.’

Iemand raadt aan om eens contact op te nemen met Ima-afscheidszorg. ‘Ima is gespecialiseerd in baby-uitvaarten,’ vertelt Jerreth. ‘Zij hebben ons zo goed geholpen en van begin tot eind begeleid. Ook in hoe we onze kindjes mee konden nemen. We hadden Ise in het ziekenhuis achtergelaten voor onderzoek en daarna werd ze naar het uitvaartcentrum gebracht. Wij dachten toen wel dat het zo goed was, maar onze begeleidster hamerde erop dat we vaker naar Ise toe moesten gaan met de kindjes en samen met Ise bezig moesten zijn.’

Griteke: ‘Dat was echt goed. We wilden de kinderen er eigenlijk een beetje bij weg houden en ze beschermen, maar we kregen het advies ze er juist heel nadrukkelijk bij te betrekken en alles uit te leggen. Wat zou er gaan gebeuren met hun zusje? Voor ons was
dat ook een levensles in de opvoeding: neem je kinderen mee, ze zijn er niet te klein voor. Wees eerlijk in wat er aan de hand is.’

‘Ik word nooit meer blij’

Jerreth, Griteke, Joël en Sare nemen thuis afscheid van Ise. Ze maken er een bijzondere dag van. Ise ligt in haar mandje op tafel, omringd door kaarsjes. De kinderen hebben een tekening gemaakt die ze aan een ballon oplaten; naar Ise toe. Op het afscheidskaartje staat: ‘Alle kusjes op mem haar buik gaan nu met liefde naar boven.’

Griteke vertelt: ‘Die middag zijn we gaan bootje varen en pannenkoeken eten. Ik vond het loodzwaar, maar ik wilde het doen voor de kinderen. Ik dacht echt: ik word nooit meer blij. Toch probeerden we ook te lachen. We moesten aan de kindjes laten zien dat het weer goed zou komen. Het was heel complex.’

Alle kusjes op mem haar buik gaan nu met liefde naar boven.

Rouwen

‘Omdat onze aandacht vooral bij de kinderen lag, duurde het wel even voor we aan onszelf en ons verdriet toekwamen,’ zegt Jerreth. ‘Samen konden we het er goed over hebben en zo zaten we soms de hele avond te praten en te huilen over wat ons was
overkomen. We hebben elkaar er zo doorheen gesleept. Het heeft ons samen sterker gemaakt.’

Griteke: ‘Het is fijn dat er mensen voor je willen zijn, maar toch was ik vaak eenzaam in mijn verdriet. Waar ik wel behoefte aan had was aan mensen die gewoon zomaar langskwamen, gingen zitten en gewoon luisterden, meer niet.’

Het is fijn dat er mensen voor je willen zijn, maar toch was ik vaak eenzaam in mijn verdriet.

Kinderwens

In januari van dit jaar krijgt Griteke een miskraam. ‘Het was zo confronterend omdat het zo het gemis van Ise benadrukte. We moesten weer een verlies verwerken. Ik wilde het liefst bij Jerreth zijn. Eerst ben je zo gelukkig dat je zwanger bent, maar je wantrouwt je lichaam ook, dus je bent niet alleen blij, maar ook bang.’ Jerreth: ‘Het ongelimiteerde, onbevangen geluk van eerst is er niet meer.’

 

Bjorns tweeling leefde twee dagen: ‘We werden keihard van onze roze wolk geschopt’

Geschreven door Comyoo op . Gepost in Blogs.

Bjorn en Inge Visser zijn net terug van een babymoon wanneer ze voor een reguliere zwangerschapscontrole naar het ziekenhuis gaan. Tegen alle verwachting in, blijkt het niet goed te gaan met hun tweeling. Met spoed worden beide meisjes gehaald en overlijden twee dagen later.

Wat ben je mooi, we houden van je en we zijn trots op je. Het zijn de woorden die Bjorn (34) en Inge (30) het liefst de rest van hun leven tegen hun dochters Anna en Lynn willen zeggen. Maar ze spraken het uit toen ze afscheid namen van hun meisjes.

Het stel woont met hun, destijds 2-jarige, zoontje Daan in Engeland wanneer Inge zwanger raakt. “Bij het maken van de echo zei de arts heel stoïcijns: ‘gefeliciteerd, jullie krijgen een tweeling’” blikt Bjorn terug. “We schoten allebei in de lach. We waren super gelukkig, maar vroegen ons ook gelijk af; hoe gaan we dat doen? Het zal heel heftig worden. En eerlijk is eerlijk, ik vond het ook een goede reden om een nieuwe auto te kopen,” lacht Bjorn.

Babymoon

Vrij snel na dit onverwachte, maar mooie nieuws vertrekt het stel op een roze wolk naar Nederland. Daar blijkt dat het een één-eiige tweeling is. Dat betekent dat de placenta gedeeld wordt en er meer risico is op het tweelingtransfusiesyndroom, waarbij de ene baby meer vruchtwater en voeding krijgt. Geen reden voor paniek, maar het verschil moet niet té groot worden. Elke week wordt Inge gemonitord. Het lijkt zo goed te gaan dat bij 28 weken zwangerschap besloten wordt de controle een week over te slaan. Bjorn: “Voor ons een mooi moment om nog even met z’n tweeën, zonder Daan, op babymoon te gaan.”

Paniek

Zo gezegd, zo gedaan. Op de terugweg halen Bjorn en Inge een kinderwagen op bij de Prénatal en rijden daarna door naar het ziekenhuis voor de reguliere controle. Maar daar blijkt het goed mis, het tweelingtransfusiesyndroom is toch opgetreden. “De sfeer sloeg gelijk om en alle seinen gingen op rood. De meisjes moesten nú gehaald worden, Inge ging onder volledige narcose. Drie uur na de controle werden Anna en Lynn geboren. Beiden nog geen kilo zwaar. Direct stond er een heel team van verpleegkundigen en artsen om hen heen. Anna werd al vrij snel naar de afdeling neonatologie (NICU) gebracht, Lynn had meer moeite om op gang te komen.”

‘Voor welke van mijn drie meisjes moest ik er nu het meest zijn?’

“Ik liep verdwaasd rond. Voor welke van mijn drie meisjes moest ik nu er het meest zijn? Ik weet nog dat de gynaecoloog mij letterlijk bij de hand beetpakte en zei: ‘Nu gaan we even naar Anna nu naar Lynn.’ Ik mocht de navelstreng doorknippen, dat was mooi om te doen. Maar verder werd ik letterlijk uit de kring van artsen en verpleegkundigen geduwd. Er was complete paniek en chaos en ik wist niet wat me overkwam. En Inge al helemaal niet. Zij lag op de uitslaapkamer. Ik belde mijn ouders en schoonouders: ik kon alleen maar huilen, de hele situatie was zo beangstigend. We zaten op roze wolk, maar zijn daar keihard vanaf geschopt.”

Niet vasthouden

Als Inge wakker is, mag ze met bed en al naar de meisjes toe. Maar ze is misselijk van de narcose en door de drukte rondom de bedjes van Anne en Lynn, kan ze het maar een paar minuten verdragen. Bjorn en Inge mogen hun pasgeboren kindjes alleen aanraken met hun handen via een gat in de couveuse. Vasthouden mag niet vanwege infectiegevaar. “De uren kropen voorbij, onze kindjes lagen daar maar, en ik mocht nog geen luier verschonen. Het enige wat ik kon doen, was wat afgekolfde melk naar de verpleegkundige brengen, zodat zij het via een spuitje aan de meisjes kon geven.”

Nachtmerrie

Uiteindelijk lijkt het met de meisjes redelijk goed te gaan. Bjorn: “Je leert heel snel schermpjes lezen en welke waardes wel en niet goed zijn. Ik besefte dat het kritiek was, maar het thema dood zat niet in mijn hoofd. We waren optimistisch, want ze waren al ver over de 24 weken heen toen ze geboren werden.”

‘Het eerste moment dat je je kindje vasthoudt, is ook het moment dat je afscheid moet nemen’

De volgende dag belandt Bjorn in een nachtmerrie. “De arts vertelde dat ze een hersenscan hadden gedaan bij Anna en dat zij een hersenbloeding had gehad. Ze zou meervoudig gehandicapt zijn. Ik vroeg aan de dokter of ik de meisjes wel levend mee naar huis kreeg. Zijn antwoord was ja.” Maar nog geen zes uur later gaat het slechter met Anna. “Na een uurtje slaap werden we ruw wakker gemaakt en werd ons verteld dat we afscheid moesten nemen van Anna omdat ze zou overlijden.”

Afscheid

Vanuit de verpleegkamers steken ze het halletje over naar de afdeling waar hun dochtertje ligt. “Het eerste moment dat we ons kindje vasthielden, was ook het moment dat we afscheid moesten nemen. Ze koppelden alle slangetjes af, en als laatste de zuurstof. Wat zeg je dan? Dat we trots op haar zijn, dat ze mooi is, dat we van haar houden. Het was een heel verdrietig moment, maar je wordt ook een beetje geleefd. En; we hadden nog een meisje om voor te vechten.”

‘Met volle buik, maxicosi’s en een kinderwagen in de auto kwamen we in het ziekenhuis aan en met lege handen ga je weer terug’

Maar dan komt er nog meer slecht nieuws. Ook Lynn blijkt een hersenbloeding te hebben, bij haar is er zoveel beschadigd dat ze het niet zou overleven. “Ik werd daarover gebeld terwijl ik onderweg was naar het gemeentehuis om aangifte te doen van de geboortes en het overlijden van Anna. Als een malle reed ik terug naar het ziekenhuis.”

De ouders van Bjorn en Inge komen langs, met de inmiddels drie-jarige Daan. “Toen hij binnenkwam, vroeg hij waar Anna was. Ik moest mijn zoontje uitleggen dat zijn zusje in de hemel is. Ik brak. Zijn reactie: mag ik haar dan brengen? Toen brak mijn hart opnieuw.”

Lege handen

“Bij het afscheid van Lynn spraken we dezelfde woorden als tegen Anna. En ook dat ze mocht gaan, we merkten bij Lynn dat ze aan het vechten was. Toen Lynn overleed, kwam er een enorme oerhuil uit. Het was zo’n diepe pijn. Met volle buik, maxicosi’s en een kinderwagen in de auto kwamen we in het ziekenhuis aan en met lege handen gingen we weer terug.”

Piepjes

“In twee dagen tijd beleefden we veel, en daarom heb ik ook heel bewust afscheid genomen van de NICU-afdeling. Ik heb goed gekeken; er staan echt twee lege couveuses. Soms zou ik nog wel eens terug willen naar die plek om weer even te voelen en ervaren wat er is gebeurd. Om weer even dicht bij het gemis van mijn meisjes te komen.”

Het geluid van de monitors op de NICU, de alarmen: ze staan in Bjorns geheugen gegrift. “Ik hoor dat ook terug van andere vaders die dagen, of soms weken, op de NICU hebben rondgelopen. Je hoeft die piepjes maar ergens te horen of je bent weer terug op die plek.”

‘Pappa’s rouwen ook’

“Het verlies van een kind gaat heel diep. We gingen daar heel verschillend mee om. Inge was de eerste periode vaak heel emotioneel. Soms was het lastig om de verbinding met elkaar vast te houden. De ene keer wilde zij iets ondernemen en de andere dag wilde ik juist iets doen. Ik merkte ook dat ik het fijn vond om met andere vaders te delen hoe zij met het verlies van een kind omgingen. Daarnaast kreeg Inge vaak de vraag hoe het met haar ging, terwijl ze zag dat ik ook verdriet had.”

‘Wij kunnen dit samen aan’

Voor Bjorn reden om het boek Pappa’s rouwen ook te schrijven. Hij interviewt daarin twaalf vaders die vertellen over het overlijden van hun kind. Ook Bjorn zelf komt aan woord en deelt hoe hij verder ging na intens verlies. “Dat gaat met vallen en opstaan. Ik heb geleerd er mee te leren leven, want een rouwproces is nooit af. Toen wij met lege handen uit het ziekenhuis vertrokken, zei een verpleegkundige tegen ons: ‘Jullie redden het wel’. Daar heb ik me aan vastgehouden, we kunnen dit samen aan.”

Na het overlijden van Anna en Lynn kregen Bjorn en Inge nog twee kinderen: Aron (2) en Elin (0). Naast het uitgeven van het boek ‘Pappa’s rouwen ook’, maakte Bjorn een gelijknamige documentaire en richtte hij de stichting Rouwkost op. Rouwkost wil ouders die een kind hebben verloren ondersteunen.

Handen aan de couveuse

In de nieuwe zesdelige EO-serie Handen aan de couveuse volgt Anne-Mar Zwart ouders bij wie de roze wolk ver te zoeken is. Hun baby is veel te vroeg geboren of ernstig ziek en ligt daarom op de IC Neonatologie van het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis. Hoe houden zij zich staande en waar putten ze hoop uit in deze onzekere periode? Handen aan de couveuse laat aangrijpende verhalen zien over angst, veerkracht, hoop en onvoorwaardelijke liefde.

Ook verschenen op én met toestemming overgenomen van https://ikmisje.eo.nl/artikel/bjorns-tweeling-leefde-twee-dagen